/Niemieckie i ukrainskie szkolnictwo w powiecie chelmskim.djvu

			ROCZNIK CHE�?MSKI
TOM 13
Franciszek Świstowski
Niemieckie i ukraińskie szkolnictwo
w POWIECIE CHE�?MSKIM W OKRESIE OKUPACJI 1939-1944.
Zarys problematyki
w okresie międzywojennym nadbużańskie miejscowości ziemi chełmskiej były te¬
renem znacznie zróżnicowanym pod wzgłędem narodowościowym. W wiełu wsiach za¬
mieszkiwali Ukraińcy i Niemcy. W miastach dominującą grupę stanowili Żydzi. Każda
z tych wymienionych mniejszości kultywowała swoje narodowe tradycje, natomiast
połitycy państwa polskiego wszelkimi metodami dążyli do połonizacji mieszkańców.
Powodowało to poważne nieporozumienia. Wybuch wojny i okupacja ziem połskich
stworzyły sprzyjającą sytuację dla wykorzystywania owych nieporozumień do włas¬
nych celów przez niemieckiego okupanta. Chcąc sobie pozyskać volksdeutschów, jesz¬
cze w grudniu 1939 r. Niemcy otworzyli szkołę niemiecką dła ich dzieci z terenu miasta
i powiatu Chełm. Była to jedyna tego rodzaju próba stworzenia niemieckiego szkolnictwa
na terenie miasta i powiatu chełmskiego (do którego dołączono zlikwidowany powiat wło-
dawski) Uczniom zamiejscowym zapewniono internat. Deutsche Schułe zlokalizowano
w pomieszczeniach przedwojennego Liceum Pedagogicznego przy uł. Reformackiej. Zofia
Farbiszewska i Kazimierz Janczykowski podali, że kierownikiem szkoły był volksdeutsch
Weinert'. Nauczanie zorganizowano na poziomie podstawowym i średnim. Wyposażenie
w pomoce naukowe zabezpieczono z polskich szkół średnich: Męskiego Gimnazjum im.
St. Czarnieckiego i Żeńskiego Gimnazjum im. Królowej Jadwigi^. Szkoła pracowała przez
cały okres okupacji i wychowywała dzieci i młodzież w duchu fanatycznej wierności dła
ideologii hitlerowskiej oraz nienawiści do „podłudzi” (niemieckie określenie innych naro¬
dów, np. Polaków; Niemcy, według tej ideologii, stanowili rasę panów i byli „nadludźmi”).
Jeżeli chodzi o Ukraińców, Niemcy umożliwili im realizację celów narodowych. Po¬
zwolono na odbudowę cerkwi, kultywowanie obrządku religijnego, obsadzanie funkcji
sołtysów, wójtów, posterunków policji oraz na otwieranie szkół powszechnych i śred¬
nich. W ciągu pierwszego roku okupacji w powiecie chełmskim na terenie 14 gmin (łącznie **Z. Farbiszewska, Tajna i jawna oświata jako forma walki z okupantem na Chełmszczyźnie, Chełm 1975, s. 6;
relacja K. Janczykowskiego umieszczona [w:] L. J. Okoń, Szkolnictwo chełmskie w latach 1939-1944, Cheim
1970, s. 15.
^ Fakty te potwierdzają K. Janczykowski i Longin J. Okoń, pomoce zostały zabrane do Deutsche Schule.
321
Franciszek Świstowski
z Chełmem) utworzono 68 szkół ukraińskich, w których zatrudniono 78 nauczycieli. Chełm
był najsiłniejszym ośrodkiem tego szkolnictwa. Pod tym względem dorównywał mu tylko
Hrubieszów, gdzie istniało gimnazjum ukraińskie"*. W gminach było znaczne zróżnicowa¬
nie liczby szkół. Były szkoły z jednym, dwoma łub trzema nauczycielami. Należy przyjęć,
że w 25% wsi istniały szkoły ukraińskie^.
Kandydaci na nauczycieli w tych szkołach, często przebywający w obozach niemie¬
ckich, składali podania do Schulamtu (Inspektoratu Szkolnego), który realizował na ziemi
chełmskiej okupacyjną politykę oświatową. Kierowali nim Niemcy, a czasem Ukraińcy.
W różnym czasie byli to: Lindner, Borman, Messner, Bartsch i FrisC. Podania pisane
w języku ukraińskim poza podpisem zawierały słowa „Sława Ukraini”, a w języku niemie¬
ckim „Heił Hitler”. Czy umieszczenie obok podpisu tych słów gwarantowało zatrudnie¬
nie, nie wiadomo^.
W mieście Chełmie rozwinęło się szkolnictwo ukraińskie, które prowadzono na
poziomie średnim i zawodowym w następujących szkołach: 1. Ukraińska Szkoła Tech¬
niczna - pracowała w latach 1940-1943,2. Ukraińskie Gimnazjum - pracowało w latach
1940-1944.
Techniczna Szkoła Ukraińska w Chełmie
Szkoła działała w łatach 1940-1943. W skład szkoły wchodziły: szkoła techniczna
(średnia) i szkoła rzemieślnicza. Kierownikiem obu jednostek był Wasyl Trakało, dyplo¬
mowany inżynier. Studia politechniczne ukończył w Grazu w Austrii. Przed wybuchem
wojny kierował katedrą wytrzymałości materiałów w Instytucie Rolnictwa.
W „Ukr. Handverker und Technische Fachschule” uczyli następujący nauczyciele: Wa¬
syl Trakało, Aleksander Konopackyj, Omełan Radysch, Aleksander Anastazyjewskyj, Alek¬
sander Dunitschewskyj, Nikolaus Golyschew, Thadeji Kopatsch, Wiktor Lewyckyj, Iwan
Gmytrasewytsch, Mychajło Kazarijtschuk, Hawryło Korobtschuk, Dmytro Lubytsch, Petro
Domantschuk, Jurij Walynskyj, Euhen Redko, Teodorij Kolesnyk, Hipolit Konopatskyj,
Maria Kozarijtschuk, Thadej Chmielewskyj, Wasyl Martyniuk, Peter Schtschepko, Stefan
Myroniuk (przed wojną ukończył Szkołę Rzemieślniczą w Chełmie), Mykoła Kowbasa,
Petro Tarbaj, Mykoła Martyniuk, Stefan Tymtschuk, Serhij Iwaschkewytsch, Petro Olek¬
’J. Doroszewski, Szkolnictwo ukraińskie w powiecie chełmskim podczas okupacji niemieckiej (1939-1944), „Rocz¬
nik Chełmski” 1995, t. 1, s. 289-300.
'Ibidem.
^Ibidem.
�?R Kiernikowski, Organizacja oświaty w Chełmie w latach 1918-1944, [w:] „Rocznik Chełmski” 2006, t. 10,
s. 223-260.
'Archiwum Państwowe w Lublinie, Oddział w Chełmie (dalej; APLOCh), Inspektorat Szkolny (dalej: ISzCh),
sygn. 91, 92, 95. Ze strony ukraińskiej o organizację szkół zabiegały m.in. Ukraińskie Komitety Pomocowe.
W Chełmie w skład komitetu wchodzili: A. Pawluk, Mykoła Mostowycz, Fajgel, Swiatosław Szramczenko, [w:]
Encyklopedija ukrainoznawstwa, t. 9, Lviv 2000.
322
Niemieckie i ukraińskie szkolnictwo w powiecie chełmskim w okresie okupacji...
siak, Petro Rymak, Radczuk, Godicyn (wykupiony z transportu wziętych przez Niemców
do niewoli) oraz Juchnowicz*.
W szkole tej uczyło się 70 uczniów.
Nauczyciele i uczniowie Ukraińskiej Szkoły Technicznej w Chełmie
(fotografie dotychczas nie były publikowane)
* APLOCH, ISzCh, op. cit. (Listę sporządzali pracownicy Schulamtu, stąd takie brzmienie i pisownia nazwisk
nauczycieli). Ostatnie cztery nazwiska wymienia uczeń szkoły z lat 1940-1943 Wasyl Rybczyński) - miesz¬
kaniec Lwowa, [w:] List przewodniczącego Wołyńskiego Stowarzyszenia „Chołmszczyna” z dnia 22.01.2008 r.
w zbiorach archiwum autora.
323
Franciszek Świstowski
Grupa nauczycieli i widok szkoły z lat 1940 (okres wojny)
W drugiej placówce (szkoła rzemieślnicza) naukę pobierało 175 uczniów. Uczyli się
oni stolarstwa, ślusarstwa i elektromontażu’.
Gimnazjum Ukraińskie - „Ukrainische Gymnasium” w Chełmie
Zgodę na organizację ukraińskiego gimnazjum w Chełmie wyraził Centralny Ko¬
mitet Ukrainy w kwietniu 1940 r. Do nauczania ukraińskiej literatury i historii wyda¬
ne zostały nowe podręczniki. Władze niemieckie nie stawiały przeszkód w rozwijaniu
w szkole ruchu nacjonalistycznego’". Szkoła chełmska była typem gimnazjum klasyczne¬
go. Gimnazjum umieszczono w pomieszczeniach przedwojennego Męskiego Gimnazjum
’ Miasto Chełm w okresie od 25/26 września 1939 do 7 października 1939 r. okupowane było przez oddziały
radzieckie, a od 9 października przez Niemców. Niemcy wprowadziłi zakaz nauki w szkołach średnich, a pro¬
gramy szkól powszechnych znacznie ograniczyli. W szkołach powszechnych obowiązkowo do nauki wprowa¬
dzono czasopismo „Ster” i „Mały Ster”. Liczba szkół powszechnych w mieście ograniczona została do trzech.
Dwie mieściły się przy uł. Lubelskiej 17. Kierowali nimi Katarzyna Dzwonikowa i Władysław Głowacki. Trze¬
cia szkoła znajdowała się przy Kościele Rozesłania Świętych Apostołów. Kierowała nią Lucyna Cichocka. Patrz:
P. Kiernikowski, op. cit, Henryk Marecki, mieszkaniec Chełma w okresie okupacji twierdzi że był uczniem
szkoły na „Piłichonkach”, którą kierował Wincenty Zygmunt; W czasie okupacji klasy szkolne byty rozmieszczone
w różnych mieszkaniach, na ogól przy ul. Lubelskiej. Z przerwami uczyłem się w budynku, 300 m za koszarami,
później w piętrowym budynku przy ul. Trubakowskiej oraz w budynku obok Kościoła Rozesłania &w. Apostołów.
W1943 r. do 7 klasy chodziłem przy ul. Reformackiej, w murowanym budynku niedaleko ul. Dreszera. H. Marecki
pisze, że potwierdzić to mogą dawni chełmianie: Roman Gieryng, Kuczyński (mieszkał obok nowego parku przy
uł. Lubelskiej), Marek Jaworski, Mirosław Litwin. Wymienieni są dziś mieszkańcami Lublina.
�?“Teodor Saj, Chełm podczas niemieckiej okupacji 1939-1944, [w:] Ukraińskie Gimnazjum w Chełmie 1940-1944.
Księga Pamięci, Lwów 1997 (w zbiorach Biblioteki Chełmskiej przekazane przez autora artykułu).
324
Niemieckie i ukraińskie szkolnictwo w powiecie chełmskim w okresie okupacji...
im. Stefana Czarnieckiego. Dla potrzeb placówki Ukraińcy zajęli również budynek inter¬
natu (bursy).
Nauczanie w gimnazjum rozpoczęto 1 września 1940 r. w ośmiu klasach. Do nauki
przystąpiło 850 uczniów. Wśród uczniów były 284 dziewczęta. W roku 1941 w szkole było
17 oddziałów. Znaczna liczba uczniów została skreślona z list ze względu na niedosta¬
teczne przygotowanie do nauki. Jeden z absolwentów Teodor Saj pisze, że do gimnazjum
został zapisany w roku 1940 do klasy trzeciej, a w 1944 r. ukończył klasę szóstą. W gimna¬
zjum uczył się następujących przedmiotów; język ukraiński i literatura, historia Ukrainy,
język niemiecki, łacina, greka, historia starożytnego Rzymu, Egiptu, Grecji i Średniowie¬
cza, literatura światowa, geografia, biologia, matematyka, fizyka, chemia, muzyka i śpiew,
wychowanie fizyczne oraz religia".
Pierwszym dyrektorem gimnazjum był prof. Michaił Bilik (1940-1941), zaś dru¬
gim - Teodozij Stawniczyj (1941-1944). Uczyli tu następujący nauczyciele: Oleś Babij,
Wołodimir Pawłusiewicz, Oleksandr Marczenko i Liubycz - język ukraiński i literatu¬
ra; Wołodimir (Wasyl) Wowk i Zegałowicz - język niemiecki; Michaił Bilik, Aleksandr
Mielniczuk, Iwan Olijnik, Semen Kuzik i Lazar - łacina i greka; Miron Korduba, Andrij
Makarenko i Piekarskij - historia; Jurij Wasynczuk, Mykoła Mostowicz, Petro Koźluk
i Dmitrasewicz - matematyka i fizyka; Teodor Car - biologia; Ewgien Malik i Sergij Biłyj
- chemia; Nikola Anastaziewskij - rysunek (sztuka); Adam Anton Antonowicz, Marija
Ochrimowicz-Antonowicz, M. Eorostienko i Matwiej Mieleszko - wychowanie fizyczne;
O.	Ewgien Barszczewskij, O. P. Teodorowicz oraz O. Fiedorik - religia (katecheci). Oprócz
nich nauczycielami byli także: Leonid Mostowicz, Olena Mostowicz, Marija Switlik, Leo-
nowicz, Fesiuk oraz Bratus'^.
Uczniowie chełmskiego gimnazjum pochodzili z powiatów chełmskiego, hrubie¬
szowskiego, tarnopolskiego, warszawskiego, tomaszowskiego, kieleckiego, podlaskiego
oraz z Wołynia. Pierwszych 45 maturzystów ukończyło gimnazjum 14 czerwca 1941 r.
Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej 22 czerwca 1941 r. część uczniów powróciła do
swoich rejonów na Ukrainie. W budynku zajmowanym przez gimnazjum Niemcy urzą¬
dzili szpital wojskowy. Klasy szkolne przeniesione zostały do budynku szkoły technicznej
przy ul. Pocztowej, a część znalazła pomieszczenia w budynkach wynajętych i przystoso¬
wanych do potrzeb szkoły. Uczniowie jednak uczyli się z entuzjazmem. Wśród uczniów
byli bardzo zdolni, którzy pisali wiersze, układali teksty i melodie piosenek, malowali
obrazy, śpiewali. Ulubiona piosenka uczniów gimnazjum brzmiała:
My gimnazjaliści(gimnazjalistki) z Chełma,
na świecie więcej takich nie ma,
ani w Paryżu, ani w Kitaju,
ani w naszym rodzinnym kraju...
(piosenka miała kilka zwrotek).
"Teodor Saj jest przewodniczącym Stowarzyszenia Uczniów Gimnazjum Ukraińskiego w Chełmie.
" Powyższy wykaz umieszczony jest w Księdze Pamięci, op. cit. W APLOCH, ISzCh, sygn. 94 znajduje się wykaz
nauczycieli gimnazjum, w którym umieszczone są nazwiska niewymienione w Księdze. Są to: Olech Mikliw,
Karla Prockiw, Antin Prockiw, Johann Miron, Wasyl Tarasenko, Maria �?ukomska,...Wawryszczuk.
325
Franciszek Świstowski
Śpiewano również, przeważnie podczas marszu na zajęciach wychowania fizyczne¬
go, takie teksty: Zabłysło słońce złote. My młodzi, piękni i silni oraz Nacjonaliści, raz, dwa,
młode orły, chłopcy - chłopcy, sokolęta^^.
Od 1943 r. rozpoczęto w gimnazjum i szkole technicznej pracę wychowawczą
w sprawie wcieleń uczniów do organizowanej dywizji „Hałyczyna”, której dowódcą był
gen. Fryc Frajtag. Nabór do wojska nie zawsze był przyjmowany przez uczniów entuzja¬
stycznie. Znany jest przypadek odmowy służby. W czasie pracy komisji poborowej jeden
z uczniów wyskoczył przez okno z budynku w szkole technicznej'^.
Ponadto w Chełmie i Włodawie prowadzone były kursy gimnazjalne, a w latach
1939-1940 w Chełmie organizowane były kursy maturałne. Kierownikiem kursów był
prof. Wołodimir Wowk z Zaleszczyk. Ich słuchaczami byli Ukraińcy z Galicji i Wołynia,
absolwenci 7 klas gimnazjum, w tym również Polacy, którzy mieli bardzo dobrze opano¬
wany język ukraiński. Chełmian było bardzo mało. Na kursach maturałnych uczyli na¬
stępujący wykładowcy: Oleś Babij (język ukraiński i literatura), Wołodimir Wowk (język
niemiecki i łiteratura). Iwan Olijnik (język łaciński). Semen Kuzik (język łaciński), Jurij
Wasynczuk (matematyka) oraz Wołodimir Dmitrasiewicz (matematyka). Wykładowcą
języka niemieckiego w pewnym okresie był również Niemiec prof. MentePb Kursanci od¬
bywali systematyczne spotkania z prawosławnym metropolitą arcybiskupem chełmskim
i podlaskim prof I. Ohijenko na Chełmskiej Górce.
W Ghełmie prowadzona była również szkoła gospodarstwa domowego dla dziew¬
cząt. Prowadzono ponadto nauczanie domowe - „Haushaltungeschule”. Nauczanie pro¬
wadziły: Marija Sawych, Eugenia Litwynec, Olena Hatała oraz Marija Zapytowicz'*.
Wykładowcami szkół ukraińskich w Ghełmie byli nauczyciele szkół średnich i wyż¬
szych z Ukrainy, Polski, Austrii, Czech i Słowacji. Wśród nich znaleźli się: prof Miron
Korduba z Warszawy, prof Michaił Bilik z Warszawy, prof Iwan Ohijenko z Warszawy,
Ewgien Malik - chemik z Czech oraz Oleś Babij - poeta ze Słowacji'^.
Organizacja szkoły w Okszowie
Szkoła w Okszowie składała się z następujących placówek:
1.	Szkoła Budownictwa Rołniczego - „Ukr. Ackerbauschule”. W szkole uczyli: My-
chajło Sotschynskyj, Wiktor Omelczenko, Antin Hnatowskij.
2.	Rolnicza Szkoła Zawodowa - „Ukr. Landverker Berufsschulen”. W szkole uczyli:
Antin Sawych, Danyło Hajtotin, Trochym Mykytiuk, Krenickij (biolog)'*.
Tłumaczenie E Ś.
Informacja ustna przekazana przez Henryka Mareckiego, mieszkańca Chełma (obecnie Lubłina) i ucznia Pol¬
skiej Szkoły Rzemieśłniczej w Chełmie w tymże roku (zapis ~ archiwum autora).
Ukraińskie gimnazjum w Chełmie 1940-1944...
"'APLOCH, ISzCh, sygn. 85, 94.
'''Ibidem.
'"Ibidem.
326
Niemieckie i ukraińskie szkolnictwo w powiecie chełmskim w okresie okupacji...
We Włodawie, która podlegała Inspektoratowi Chełmskiemu, Ukraińcy prowadziłi
Szkołę Handlową - „Handelschułe in Włodawa”. W skład grona nauczyciełskiego wchodzili:
Gregor Rałyk, Gregor Krystanowych, Orest Kołtuniuk, Jarosław Prydatkewycz, Wasył Brodo¬
wych, Iwan Wachnianin, Zofia Lewczuk, Iwanna Kostiw, Mykoła Tarasiuk, Pylyp Sereda.*’
Podsumowując, a jest to tylko zarys problematyki, należy stwierdzić, że okupant nie¬
miecki na terenie Chełma oraz terenów nadbużańskich realizował starą rzymską zasadę
„dziel i rządź”. Dlatego też na tym obszarze, w odróżnieniu od Polaków, vołksdeutsche
i Ukraińcy otrzymali szereg przywilejów, m.in. oświatowych, i mogli rozwijać swoje szkol¬
nictwo, nawet na poziomie szkoły średniej. Przykładem są wspomniane szkoły kształcące
niemiecką i ukraińską młodzież w duchu nacjonalistycznym oraz w nienawiści do wszyst¬
kiego, co polskie. Wszystko to miało służyć „Tysiącletniej” III Rzeszy oraz interesom „rasy
panów” niemieckich.
Aneksy
1. Notki biograficzne niektórych nauczycieli gimnazjum ukraińskiego w Chełmie^"
Michaił Biłik - ur. 28 lutego 1889 r. we wsi Wierszczany, pow. stryjski, woj. lwowskie
w rodzinie chłopskiej, ukończył Uniwersytet Wiedeński, od 1934 r. uczył łaciny
w gimnazjum warszawskim, w latach 1940-1941 był dyrektorem gimnazjum ukra¬
ińskiego w Chełmie, wykładał łacinę i grekę na Uniwersytecie Lwowskim, praco¬
wał w ministerstwie, kandydat nauk filologicznych, zmarł 24 lutego 1970 roku.
Tedozij Stawniczij - ur. 15 sierpnia 1886 r. we wsi Dobrianiczy, ukończył Uniwersy¬
tet Lwowski, był geografem i historykiem, w latach 1941-1944 dyrektor gimna¬
zjum ukraińskiego w Chełmie, zmarł 17 września 1979 r., pochowany w Buffalo
stan Nowy Jork.
Miron Kurdoba - urodzony w 1876 r. w Ostrowie k. Tarnopola, ukończył Uniwersytet
w Wiedniu, nauczyciel historii Ukrainy w latach 1940-1941 w chełmskim gimna¬
zjum ukraińskim, w latach 1941-1943 nauczyciel w I Gimnazjum Lwowskim.
Oleś Babij - ur. 1897 r., zmarł w 1975 r. w Chicago, autor wielu wydawnictw: proza,
wiersze, pieśni.
Iwan Olijnik - ur. 1906 r., ukończył Uniwersytet Lwowski, magister filozofii, w łatach
1942-1944 pracował w chełmskim gimnazjum ukraińskim, w łatach 1953-1973
był zastępcą dyrektora szkoły zaocznej we Lwowie.
Iwan Ohijenko - ur. 1882 r., ukończył Uniwersytet Kijowski, od 1926 r. pracował na
Uniwersytecie Warszawskim, gdzie kierował Zakładem Słowianoznawstwa, był
profesorem Uniwersytetu Lwowskiego i Warszawskiego. 19 października 1940 r.
'^Ibidem.
“Wybrano tylko niektóre nazwiska z Księgi Pamięci...
327
Franciszek Świstowski
został powołany na stanowisko biskupa chełmskiego i podłaskiego, następnego
dnia otrzymał godność arcybiskupa, a 16 marca 1944 r. - metropolity, w 1951 roku
został zwierzchnikiem Autokefalicznej Cerkwi Prawosławnej w Kanadzie, zmarł
29 marca 1972 r. w kanadyjskim mieście Winnipeg.
2. Notki biograficzne wybranych uczniów gimnazjum ukraińskiego w Chełmie-'
Bogdan Bandera ur. w 1923 r., młodszy brat Stepana Bandery, uczniem gimnazjum
był w łatach 1940-1942.
Ewgen Baran z Turowca, ur. 1920 r., w 1944 r. ukończył dwie klasy gimnazjum, a
w 1956 - Instytut Medyczny we Lwowie, doktor nauk medycznych.
Maryja Bień z Teratyna, ur. 1925 r., ukończyła Uniwersytet Lwowski, była nauczy¬
cielką języka angielskiego.
Wołodimir Bojczuk ze Stepankowic, ur. w 1929 r., ukończył Politechnikę Lwowską.
Anna Bojar-�?ukaszczuk ze Strzelec, ur. w 1926, farmaceutka, w czasie wojny wy¬
emigrowała na zachód.
Irina Gomroz-Dudarenko z Serebryszcza, ur. w 1931 r., w 1944 r. ukończyła pierw¬
szą klasę gimnazjum, później - Lwowski Instytut Pedagogiczny, była nauczyciel¬
ką historii.
Ewgenia Gres z Petryłowa, ur. w 1931 r., pierwszą klasę gimnazjum ukończyła
w 1944 r., później ukończyła szkołę felczerską.
Michaił Demczuk z Wólki Leszczyńskiej, ur. w 1930 r., w roku 1944 ukończył drugą
klasę gimnazjum, później Instytut Weterynarii we Lwowie.
Iwan Denysiuk z Suszna, ur. w 1921 r., ukończył chełmskie gimnazjum w 1943 roku,
a następnie Lwowski Instytut Mat-Fiz.
Halina Dmitruk z Petryłowa, ur. w 1932 r., ukończyła klasę pierwszą gimnazjum
w 1944 r., później Instytut w Równem, była nauczycielką języka ukraińskiego.
Marija Zając z Kodnia, ur. w 1925 r., ukończyła gimnazjum w roku 1944, następnie
Instytut w Lucku, nauczycielka.
Mikołaj Zinkiewicz z Dryszczowa, ur. w 1925 r., uczył się w gimnazjum w latach
1940-1944, później ukończył Instytut Medyczny.
Krystyna Kuchta z Leszczan, ur. w 1932 r., w 1944 r. ukończyła pierwszą klasę gim¬
nazjum, później Instytut Lwowski, nauczycielka historii w Równem.
Wołodimir Panasiuk - ukończył wydział mat-fiz. Uniwersytetu Lwowskiego.
Iwan Kochan - doktor nauk medycznych, w Kanadzie.
Bogdan Strumiński - doktor filologii słowiańskiej.
Josif Romaniuk - ukończył Politechnikę Lwowską.
Michajło Demczuk - ukończył Instytut Weterynaryjny, od 1974 r. był prorektorem
Akademii Weterynaryjnej we Lwowie.
^'Ibidem.
328